Deze week las ik een bericht op Facebook, afkomstig uit de Telegraaf. Het bericht werd met ‘plaatsvervangende schaamte’ gedeeld, zo luidde het commentaar van de ‘deler’. Na het lezen kon ik niet anders dan aansluiten bij dit gevoel van schaamte.

Het verzoek van een 90-jarige man om een traplift, was door de gemeente Alphen aan de Rijn afgewezen. “Hij had voldoende tijd gehad om zich voor te bereiden op zijn probleem. De man was al langere tijd bekend met vaatproblemen en een verminderde hartfunctie.

Waar gaan we heen met onze nieuwe Wet Maatschappelijk Ondersteuning? Huisvesting met zorg voor ouderen wordt steeds meer aan banden gelegd. Bejaarden-en verzorgingstehuizen houden de deuren gesloten. Langdurig zelfstandig wonen is het devies in 2015. Tenslotte kan de benodigde hulp aan huis geleverd worden en met technische aanpassingen wordt de leefbaarheid vergroot. Kinderen of buurtbewoners worden geacht bij te springen bij het leveren van zorg op maat.

Dit vergt wel wat voorwaarden. Bijvoorbeeld dat iemand kinderen hééft. En dat de koters leuk volwassen zijn geworden, in de buurt wonen én een warm contact met de ouders hebben (helaas is dat niet altijd het geval). De kans op een lucky shot wordt vergroot als zij naast een druk bestaan van werken, gezin, en eigen zorgen ook tijd vrij kunnen maken. Bij zorg gaat dat veel verder dan een bezoek en leuke activiteiten samen doen.

Getuigt het gebrek aan kinderen vanaf nu van een slechte voorbereiding op de oude dag?

Welwillende buurtbewoners kunnen een zegen zijn. Maar eerlijk is eerlijk, niet elke buur wil je voor zorg bij bad ,aan bed, en van brood. En misschien heeft deze zijn handen wel vol aan zorgverlening binnen zijn eigen netwerk.

Nu professionele thuishulp meer en meer wordt wegbezuinigd, worden overblijvers gedwongen dagelijks een race tegen de klok te houden. Wassen, steunkousen en kleren aan, pillen geven en wegwezen weer. Oh ja, en even ‘uitklokken’ in de administratie.

En nee…, ik doe hiermee geen aanval op de thuiszorger. Uit ervaring weet ik dat voor velen ‘de zorg’ nog een roeping is. Maar bij voorkeur wel als aandacht geven daar nog deel van uit mag maken. Door de huidige maatschappelijke ontwikkelingen wordt dit laatste steeds vaker een onmogelijke opgave, waardoor de roeping slechts voor weinigen een uitdaging is.

Terug naar onze, mischien nog krasse, minder mobiele, 90-jarige. Misschien heeft hij wél hele aardige buren die hem bijstaan. Wonen ook zijn welwillende kinderen nabij. Of kan hij met een traplift verder prima voor zichzelf zorgen.Moet hij dan maar verhuizen? Zijn steunsysteem en vertrouwde omgeving achterlaten?

Huizen rollen bepaald niet over de toonbank. Verkassen naar een ander (huur)huis, betekent meestal loslaten van lage huur of hypotheek om elders de hoofdprijs te betalen. 90 jaar en een nieuwe hypotheek…? Dacht het niet. En die had hij op zijn 80-ste ook niet gekregen. Een bejaarde man of meid is op zijn toekomst voorbereid, dus een tijdig steunfonds oprichten is een overweging waard. ‘Help de oudere zijn laatste dagen door’.

Hoe zit dat ook al weer met de aloude uitspraak dat je oude bomen niet moet verplanten? Slechts weinigen gedijen daarbij. Dat kan in deze zaak zomaar probleemoplossend werken. Zou dat het uiteindelijke doel zijn?

Gemiddeld genomen wordt de kans op een ‘gezegende’ leeftijd steeds groter. In welke gezondheidstoestand blijft een vraagteken. Is het reëel om te eisen dat, wanneer de eerste barsten optreden, het roer rigoreus wordt omgegooid? Je op je oude dag de toekomst gaat herplannen, kosten maakt, en stappen gaat zetten die je wellicht zelf nauwelijks kunt uitvoeren of overzien? En dat alles om te voorkomen dat je van een wetgeving gebruikt maakt, die oorspronkelijk in het leven werd geroepen om de zelfstandigheid van de oudere in eigen huis zoveel mogelijk te garanderen.

Ouderdom komt met gebreken. Bij voorbaat steeds anticiperen en vluchten voor wat ooit misschien komen gaat, lijkt mij teveel op stoppen met leven.

Hulpvragen zijn voor velen een enorme opgave. Hulpmogelijkheden steeds vaker een schaars goed. Vooringenomen kort-door-de-bocht reacties op een hulpvraag, zijn wat mij betreft taboe.

Als de Alphen-reactie de trend wordt in de toekomst, dan kan ouderdom beter stoppen waar gebreken beginnen. In dat klimaat wil ík graag een traplift voor éénmalig gebruik. Een snelle toegang naar ‘The stairway to heaven’.