Augustus 2013 maakte ik mijn eerste trip naar The Big Apple. De Freedom Tower, het nieuwe boegbeeld van New York, stond nog volop in de steigers. In Manhattan was uit vele hoeken de rijzende grijsblauwe zuil zichtbaar tussen de bestaande bebouwing.

Lopend tussen de reusachtige stijle wanden van de vele imposante gebouwen in ‘downtown Manhattan’, voelde ik me klein en nietig. Ineens werd mijn aandacht getrokken door zware rookontwikkeling in een van de straten. Hoewel ik eerst dacht aan een gevalletje heftige smog, maakte het geloei van sirenes al snel duidelijk dat het hier om een brand ging in een hoog gelegen appartement.

De beelden van 9/11 herleefden op mijn netvlies. Ik probeerde mij een voorstelling te maken van de enorme paniek van toen. Nietsvermoedende mensen raakten op dat moment verzeild in een horrorscenario dat zich normaal alleen in Hollywood-rampenfilms voltrekt. Iedereen in één keer ongewenst acteur en figurant in dit drama. In mijn verbeelding renden zakenlui met attachékoffers, vrouwen met kinderwagens, en winkelende tieners gillend in paniek door de straten voor me uit. Ik keek omhoog en zag weer de beelden van mensen die zomaar uit de lucht vielen.

De brand was snel meester en de hele situatie vertoonde nauwelijks enige gelijkenis met de dag des onheils. Toch kreeg ik daar een héél klein beetje een idee van hetgeen zich daar op 9/11 in de drukke en krappe straten voltrokken moest hebben.

6 mei 2015

Voor de tweede keer bezoek ik New York.

Opnieuw benader ik het deel van Manhattan dat symbool staat voor bovengenoemde gebeurtenissen. De Freedom Tower heeft zijn hoogste punt bereikt en staat in al zijn kracht en glorie trots tussen de andere wolkenkrabbers. Een prominent beeld dat van alle kanten terug te zien is in de skyline van deze wereldstad.

Deze keer is ook de 9/11 Memorial-site klaar. Op de resten van Ground Zero is een prachtig ingetogen monument herrezen dat mensen doet verstommen in de eeuwige herrie van het hectische New York.

Op de plaats waar eerder de Twin Towers stonden zijn twee grote waterbassins gemaakt. De bakken worden voortdurend gevuld door water dat met gelijke, dunne stralen een gordijn vormt dat als een waterval naar beneden stort. De bodem wordt gevormd door een lege watervlakte die in het midden overgaat in een schijnbaar bodemloze zwarte put. Daar verdwijnt het water, gutsend in onregelmatige stralen en druppels de diepte in.

Ik weet niet welke beelden de ontwerper hierbij voor ogen gehad heeft. Iedereen zal echter ter plaatse zijn eigen gedachten hebben.

Op mij komt het hele tafereel over als een omgekeerde reflectie van de oude situatie. Torens die als het ware geïmplodeerd zijn en een krater hebben geslagen met ongekende diepte, waarin alles en iedereen verdwenen is. En uit deze totale ondergang rijst de Freedom Tower krachtig als een Feniks op uit de asresten van deze tragedie.

Heel bijzonder om daar te zijn.